Yeni doğan bebeklerin yarısından fazlasında yaşamın ilk günlerinde sarılık ortaya çıkabilir. Sarılık bebeklerin serumundaki bilirubin adlı maddenin 6 mg/dl’nin üzerine çıkması durumunda gözle görülür hale gelir. Bilirubinin en önemli kaynağını kırmız kan hücrelerinin yıkımı oluşturur.
Sarılık kontrol edilirken, doğal aydınlık bir ortamda cilde parmakla bastırıldığında sarı bir cilt zeminin ortaya çıkması ile kolayca farkedilebilir. Avuç içlerinde ve ayak tabanlarında sarılık gözlendiğinde, bu serum bilirubin düzeyinin çok yüksek olduğunun habercisidir. Sarılık, bilirubin düzeyi arttıkça kafadan kol ve bacaklara doğru daha görünür hale gelir (Tablo ve Şekil).
 |
|
Sarılık Fizyolojik veya Patolojik olabilir.
Fizyolojik Sarılık Özellikleri
- Bebek sağlıklı
- Serum bilirubin düzeyi, 3.günde 12 mg/dl, pretermlerde 15 mg/dl’nin altında.
- Hemoliz ve kanama bulgusu yok
- Metabolik hastalık yok
Patolojik sarılık
- Sarılık hayatın ilk 24 saati içerisinde ortaya çıkmış ise
- Bilirubin fototerapi seviyelerinin üzerinde (doğum zamanı ve bebeğin kilosuna göre normal değerlere göre yüksekse)
- Bilirubin artış hızı > 0.5 mg/dl/saat
- Eşlik eden başka bir hastalık bulgusunun olması
- Kusma, letarji, yetersiz beslenme, ağırlık kaybı
- Sarılığın zamanında doğan bebeklerde 7 gün, erken doğan (preterm) bebeklerde 15 günden fazla sürmesi.
Nedenler:
Hemolitik hastalık
Hipotiroidi
Ekstravasküler kan
Enfeksiyonlar
Gilbert sendromu
Crigler-najjar sendromu
Kolestazla giden hastalıklar
Mekonyum pasajının gecikmesi
Barsak obstrüksiyonu
Pilor stenozu
Galaktozemi
Tirozinemi
Hipermetionemi
Fruktoz intoleransı
Kistik fibrozis
Down sendromu
Siyanotik kalp hastalığı
Dubin-johnson sendromu
Rotor sendromu
Lucey-driscoll sendromu
Alfa-1 antitripsin eksikliği
Bilier atrezi
Allagille sendromu
Koledok kisti
Sarılık, zamanında ve etkin bir şekilde tedavi edilmediği taktirde bebekte, erken ve geç komplikasyonlara neden olur.
Bu Komplikasyonlar;
Akut ensefalopati
Hipotoni, letarji, tiz sesli ağlama, emme bozukluğu
Ekstansör kaslarda tonus artışı
Opistotonus ,
Rijidite
Bir hafta sonra yeniden kas tonusunda azalma
Kronik komplikasyonlar
Atetoz (kol ve bacaklarda istemsiz hareketler)
Sensorinöral sağırlık
İntellektüel bozukluklar
Tedavi:
Tedavide asıl amaç bilirubinin yüksekliğinin neden olduğu beyin hasarını (kernikterus) önlemektir.
- Fototerapi
- “Exchange” transfüzyon (kan değişimi)
- Medikal tedavi
- Albümin
- IVIG
Anne sütü sarılığı
Bilirubin düzeyi 4. günde artmaya başlar.
10-15. günlerde 10-20mg/dl ulaşır.
20mg/dl’yi aşması nadirdir.
Anne sütüne devam edilirse bu yüksek düzeyler 4-10 gün daha devam eder ve yavaş olarak azalır.
3-12 haftalarda normale döner.
Anne sütü kesilirse 48 saatte hızla azalır.
Tekrar başlanırsa bilirubin 1-3mg/dl artar ancak yüksek düzeylere çıkmaz.
Neden ?
- Hepatik konjugasyonun olumsuz etkilenmesi
- Annesütündeki glukuronidaz aktivitesi
- Barsakta yetersiz bakteriyel kolonizasyon
- Bebeğin beslenmesinin zayıf olması sonucu bağırsaktaki bilirubinin tekrar dolaşıma girmesi
Tedavide asıl yaklaşım önleme olmalıdır
- Sık beslemeyi özendir (8-10 kez/gün)
Tedavi (Bebeğin durumuna göre)
- Sadece gözlem
- Anne sütüne devam ve fototerapi
- Anne sütüne formul mama eklenmesi ve fototerapi
- Anne sütüne 1-2 gün ara verme ve formul mama başlanması
- Anne sütüne ara verme ile birlikte formül mama başlanması ve fototerapi
- (Anne sütü sarılığına bağlı da beyin hasarı gelişebileceği akılda tutulmalıdır.)
Turkish
Arabic
English
Russian